De v-twin, motorfietstechniek par excellence.

De v-twin staat al sinds het eerste begin van de motorfietsontwikkeling voor karakter, een mooi uitlaatgeluid, good vibrations, de V voor victorie, kortom een motorconfiguratie die zowel technici als romantici weet te bekoren. Je kunt er in bewondering naar kijken, maar ook eindeloos mee rijden zonder dat het blok je ooit vermoeit. De wereldberoemde Lawrence of Arabia vergeleek het geluid van de Jap v-twin van 1000 cc in zijn Brough Superior met het geluid van een paard in galop.

En het mooie is dat de v-twin zich leent voor motorfietsen, die nooit meer dan lage toerentallen draaien en daarmee meer dan welk ander motorbloktype geschikt is voor ontspannen toeren (denk hierbij aan het archetype, de Harley Davidson, maar ook aan de hierboven genoemde klassieke Engelse Brough Superior met zijn prachtige Jap- of Matchless-motoren), maar tegelijkertijd kan de v-twin ook moeiteloos hele hoge toerentallen draaien zonder in de soep te draaien, zoals de racesuccessen van Ducati keer op keer bewijzen.

72º

Sodemo, gevestigd op het racecircuit van Magny-Cours, ontwierp halverwege de jaren ’90 in opdracht van de nieuw te stichten motorfabriek Voxan een tweecilinder motorblok met de tamelijk incourante blokhoek van 72º, daarmee een v-twin creërend die dwars in het rijwielgedeelte zou passen zonder de afstand tussen de wielen al te lang te maken. Tegelijkertijd was daarmee een visueel aantrekkelijk motorblok gemaakt, dat paste in een lange traditie van motorfietsbouw. Voxan was daarin voorgegaan door het Italiaanse Moto Morini, maar verder is het zoeken met een lampje naar precies deze blokhoek van 72º bij motorfietsfabrikanten.

(december 2014)

Rijden met de v-twin van Sodemo

De 1000 cc metende en 100 pk sterke v-twin van Sodemo, zoals gemonteerd in een Voxan Roadster, is een gretige motor die snel en soepel op een draai aan het gas reageert. Goedmoedige trillingen en, -Europese milieunormen of niet, een heus, goed hoorbaar donker roffelend v-twin geluid uit de uitlaatdempers, dat de kenner als muziek in de oren klinkt. Met een lichte klak in de eerste versnelling en de eerste meters door de straat gaan uitermate soepel, zonder noodzaak tot toeren maken of een al te zeer slippende koppeling. De kracht van het blok laat zich direct voelen. En al wegrijdend draait de v-twin even later over de 6000 toeren per minuut zonder ook maar enig moment gehaast te klinken. Dan zijn er nog ruim 3000 toeren per minuut over voordat de rode lijn zich aandient op de toerenteller. Maar er is geen enkele noodzaak om het zover te laten komen, want ook bij 6000 toeren per minuut in de zesde versnelling rijd je al enorm snel. Veel sneller dan in Nederland is toegestaan. Toch, als je een keer het blok wel opjaagt naar de rode lijn, dan nog blijft de motor goedmoedig brommen. Nerveus janken of melodisch zingen zal dit blok nooit. Trillen doet het wel, want de blokhoek van 72º bepaalt dat de ideale balans er niet is. Zoals bijv. wel het geval bij de 90º v-twins van Moto Guzzi en Ducati die over een perfecte balans beschikken en daardoor uiterst ‘glad’ ronddraaien en ook enorm makkelijk in toeren klimmen. Het blok van Sodemo is altijd een wat gemoedelijke brombeer, zelfs bij 9000 toeren per minuut. De blokhoek van 72º heeft wel het voordeel dat een balansas met contragewichten niet noodzakelijk is om het blok soepel te laten draaien. Ook zijn de trillingen nooit hinderlijk of vermoeiend op langere reizen. Ze geven eerder het blok een eigen karakteristieke loop die in niets lijkt op de loop van de motoren van Moto Guzzi of Ducati. Op langere reizen bij hogere snelheden op de snelweg wordt het blok ook verrassend zuinig. Waar op korte ritjes in en om de stad 1 op 13 à 1 op 14 de norm is, kom je op de snelweg bij 130 km/u met gemak aan de 1 op 22 of zelfs 1 op 24 bij wind mee.

Lees meer over het rijden met de v-twin van Voxan en Moto Guzzi

Lexus LFA 72º V10

In de autowereld is de blokhoek van 72º toegepast in de magistrale V10 van de Lexus LFA, ontworpen door Toyota in samenwerking met Yamaha. Een motor met vijf keer zoveel cilinders als de v-twin van Sodemo, maar toch ook met opvallende overeenkomsten. Niet alleen de blokhoek is dezelfde, maar ook de dry-sump smering, waarbij de motorolie in een aparte olietank wordt meegevoerd. Uiteraard kan de V10 van Lexus door de korte slag van de zuigers, gelijk de v-twin van Sodemo, enorm hoge toerentallen aan.

Zie: A closer look inside the Lexus LFA’s V10 voor tekst en foto’s.

Foto’s: Hans Konings, Sodemo Moteurs, Wikipedia en auteur onbekend